Nieuwjaarstoespraak 9 januari 2023

Welkom
Heel hartelijk welkom namens het gemeentebestuur van Woudenberg op deze nieuwjaarsreceptie. Wat fijn dat u met zo velen bent gekomen. Door corona heeft de nieuwjaarsreceptie twee jaar niet plaats kunnen vinden. Maar het kan gelukkig weer en vandaag zijn we, net als 2020, te gast in Sport- en Cultureel Centrum De Camp bij Jolanda en haar team. Ook dit keer worden zij ondersteund door de geweldige collega’s van Reinaerde. En ook dank voor het Oekraïense kookteam voor het maken van de heerlijke hapjes.

Ik wil u en uw naasten, mede namens de gemeenteraad, de wethouders en alle medewerkers van de gemeente Woudenberg, een heel gelukkig, gezond en voorspoedig nieuwjaar toewensen. Dat het komende jaar u mag brengen waar u op hoopt.

Vandaag een speciaal welkom aan Isis, Elsa en hun papa en mama, stichting Woudenberg voor Oekraïne en de gastgezinnen die hier vanavond aanwezig zijn. Jullie ontvangen vanavond allemaal een Zilveren Speld. En ook een bijzonder welkom aan onze Oekraïense inwoners.

Het is een bijzonder en mooi moment om vanavond bij elkaar te zijn en met elkaar de verbinding te zoeken.

Maar wat is verbinding eigenlijk?
Voor mij is verbinding de energie die bestaat tussen mensen wanneer zij zich gezien, gehoord en gewaardeerd voelen. Kunnen geven en ontvangen zonder oordeel en steun en kracht ontlenen aan de relatie.

Verbinding is ook een basisbehoefte voor ons als mensen. Om ergens bij te horen, dat groter is dan wijzelf, dat ons inspireert. In een vorm of op een manier die bij ons past. Dat geeft ons een reden van bestaan.

En hoe mooi dat ik als burgemeester deze verbinding al op veel verschillende manieren heb mogen meemaken. Zo begon ik in februari vorig jaar met ‘ommetjes’ met inwoners. Ommetjes om inwoners en Woudenberg te leren kennen. Ontmoetingen die mij stuk voor stuk bijblijven. Allemaal met een eigen verhaal, prachtige unieke dingen gehoord en vooral veel kennis rijker. Bedankt hiervoor!

Het tegenovergestelde van verbinding is los van elkaar. Of noem het het kwaad dat afstand teweeg kan brengen. Want al vrij snel in het nieuwe jaar brak de oorlog in Oekraïne uit. Een vreselijk strijdtoneel. Miljoenen mensen op de vlucht, hun huis en haard moeten verlaten voor hun veiligheid. Anderen die thuisblijven om te vechten voor hun land en vrijheid of omdat zij niet in staat zijn te vluchten.  

U en wij zijn verbonden met hen die dit (hebben) ondergaan in deze noodsituatie.

Tegenover dit kwaad staat de kracht van nabijheid. Een vorm van verbondenheid. Een verbondenheid die u als gastgezin en velen anderen en wij als gemeente Woudenberg heel serieus hebben genomen. Daarover later meer.

Ondanks de vele onzekerheden, mogen wij in Nederland onze zegeningen tellen. In vergelijking met andere landen op de wereld hebben wij geluk met wat we hier hebben. Onderwijs, zorg en welzijn, sportvoorzieningen, werkgelegenheid, winkelaanbod, gastvrije horeca, theaters, concertzalen en prachtige natuur. En vooral onze vrijheid. 

Kijk naar ons mooie Woudenberg; we hebben een sterk verenigingsleven, rijke historie. Ook onderwijs, winkels, horeca en organisaties die onze prachtige evenementen jaar-in-jaar-uit organiseren. We hebben vele geweldige vrijwilligers, die zich regelmatig en soms wel dagelijks inzetten. Hiervoor spreek ik mijn lof uit, ik waardeer deze mensen enorm. Het is de verbinding met het dorp en met elkaar ten voeten uit.

Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in maart vorig jaar heb ik gezien dat de verkiezingen erg leven in onze gemeente. Een hoge opkomst, tegen de landelijke trend in. Een mooi voorbeeld van verbinding. Verbinding met het dorp en het beste willen voor ons dorp.

Het leverde een nieuwe gemeenteraad – en in de kielzog daarvan een nieuw college – op. Iedereen is vol enthousiasme aan de slag is gegaan. Om het beste voor Woudenberg te doen. De wijze waarop alle dossiers worden opgepakt en eigen worden gemaakt. Ik spreek hiervoor mijn complimenten uit.

En toen kwam in de zomer op 20 augustus La Vuelta door Woudenberg. Prachtige kans om ook Woudenberg internationaal in de kijker te spelen. Hoewel met de enorme snelheden waarmee gereden wordt, het in een flits weer voorbij was, leverde het prachtige beelden op van onze wonderschone natuur. Mooi om mee te maken. En wat hebben lokale ondernemers en velen anderen zich hard ingespannen om er een mooie dag van te maken. Petje af en het toont de enorme betrokkenheid en verbinding maar weer.

Op naar het einde van het jaar. Tijdens mijn installatie begin 2022 heb ik in mijn speech stilgestaan bij de jaarwisseling. Het deed mij pijn hoe het er aan toe was gegaan in de nacht van 2021 naar 2022. En dat het anders moest was duidelijk en dat ik daar graag het voortouw in nam ook. Maar dat kon en kan ik niet alleen. Daar heb ik absoluut u bij nodig. En aan die oproep heeft u tot mijn vreugde gehoor gegeven!

We zijn met inwoners, ondernemers en partners in gesprek gegaan over hoe we samen voor een veilige en gezellige jaarwisseling kunnen zorgen. Iedereen is gevraagd om met goede ideeën te komen en ook gevraagd wie er bereid is om de handen uit de mouwen te steken tijdens de jaarwisseling.

Tijdens de productieve bijeenkomsten kwamen meerdere ideeën naar voren die zijn omgezet in concrete acties. Van een tentfeest tot een rolmodellen campagne om het tij te keren. Niet alleen dit jaar, maar ook voor de lange termijn.

En we zijn trots! Trots op inwoners, ondernemers en hulpverleners. Trots dat we met elkaar hebben gezorgd voor een feestelijk en veilig verloop van de jaarwisseling. We hebben alles op alles gezet om dit resultaat te bereiken en hiervoor spreek ik mijn enorme waardering uit aan iedereen.

Dit is iets wat de brede samenleving aangaat en wat we met elkaar moeten doen. Iedereen heeft hier zijn verantwoordelijkheid in. En het is gelukt! Gelukt om het gezellig te houden, de spelregels te volgen en iedereen zijn steentje te laten bijdragen aan een jaarwisseling met zo min mogelijk overlast en schade.

Ook de inzet van de politie is tot het minimum beperkt gebleven en de brandweer heeft niet uit hoeven rukken. Al met al een jaarwisseling in het teken van verbondenheid.

Maar wel met één kanttekening; want ondanks het overall goede verloop van de jaarwisseling, spreek ik mijn zorg uit over het vele zware vuurwerk dat werd afgestoken. Oorverdovend en levensgevaarlijk. Onbegrijpelijk dat er wordt gespeeld met de levens van anderen en met de eigendommen van anderen.

 2023 bouwen we letterlijk en figuurlijk verder aan ons dorp. En zo las ik onlangs ook nog eens aantrekkelijk dorp. We blijven investeren. Ik denk dan aan woningbouw, voor starters, maar ook voor andere groepen. Het is nog steeds een overspannen woningmarkt en dat is geen makkelijke opgave. Totdat de woonvisie door de gemeenteraad is vastgesteld koerst het college al zoveel als mogelijk op maatregelen die zijn beschreven in het coalitieakkoord.

Dat maakt meteen dat er voor meer woningbouw een verbetering van de provinciale wegen N224 en N226 nodig is. Belangrijke wegen voor ons dorp. We werken hard om deze problematiek onder de aandacht te brengen bij de provincie. Goed om u te vertellen dat er specifiek voor Woudenberg wordt onderzocht wat de N224 nog aan kan.

En Woudenberg moet ook goed bereikbaar blijven voor bezoekers. We hebben tenslotte prachtige bezienswaardigheden. En dit komende jaar is Woudenberg weer het toneel voor de open monumentendag. Jaarlijks organiseren de gemeenten Woudenberg, Scherpenzeel en Renswoude om de beurt de Open Monumentendag. Dit jaar aan ons de eer. En wij organiseren dit samen met de fantastische vrijwilligers van Stichting Oud Woudenberg.

Een dag met als thema: ‘levend erfgoed; als monumenten konden praten’. De komende maanden wordt er samen met de vrijwilligers hard gewerkt om de dag in te vullen. Gebouwen open te stellen die op de monumentenlijst van Woudenberg staan. Nu al iets om naar uit te kijken!

Daarnaast denk ik natuurlijk ook aan de energietransitie, iets wat ons al jaren bezighoudt en ons nog jaren bezig gaat houden. Enerzijds gaat het om een grote opgave, die impact kan hebben op onze omgeving. Anderzijds gaat het om wat u en ikzelf kunnen doen, bijvoorbeeld door energie te besparen of ons huis te isoleren. De energiecoaches, een groep vrijwilligers, staan voor u klaar om u te helpen en meer informatie te geven.

Want vandaag de dag hebben we helaas ook te maken met energiearmoede. Door de enorme energieprijzen kunnen mensen soms aan het einde van de maand of erger nog aan het begin van de maand de eindjes niet meer aan elkaar knopen. Gelukkig komen er regelingen op gang en spannen wij ons als gemeente maximaal in om de inwoners waarvoor dit betreft te informeren en te helpen.  

Veel mensen maken zich ook zorgen over de toenemende polarisatie. Het toenemend wij-zij-denken. Het is helemaal niet erg om van mening te verschillen. Standpunten moeten zichtbaar en hoorbaar kunnen zijn in het maatschappelijk debat. Er moet ruimte zijn om frustraties en emoties te uiten en om te demonstreren.

Tegelijk is het ieder zijn verantwoordelijkheid om dit op een nette manier te doen. Het is tenslotte ook aan ieder van ons om te bepalen hoe we mens willen zijn. Of we ons al dan niet inzetten voor de ander. En te luisteren. Iedereen kan een bijdrage leveren. Respecteer elkaar!

Het is van het grootste belang dat wij, het gemeentebestuur en u, als inwoners van Woudenberg, die meningen niet alleen herhalen en aanscherpen, maar het ook eens worden met elkaar, of op z’n minst ‘agree to disagree’ en vervolgens besluiten nemen in het algemeen belang. Want als er iets is wat tot de Nederlandse cultuur behoort, is het onze democratie.
Ons land is een democratische rechtsstaat. Soms voelt dat als vanzelfsprekend, maar dat is het allerminst. Zeker als u kijkt naar landen, zoals Rusland, waar een dictator aan de macht is die geen tegenspraak duldt.

Onze democratische rechtsstaat in het klein is de gemeente. Democratisch door onze gekozen raadsleden, door de raad gekozen wethouders en ik als burgemeester die door de gemeenteraad is voorgedragen. En de rechtsstaat vindt u terug in het feit dat wij als lokale overheid regelgeving maken en tegelijkertijd ons aan wetten moeten houden. Dat u geacht wordt u ook aan de regels te houden. Maar ook dat als u het er niet mee eens bent, u zich kunt wenden tot de rechter. Een kostbaar geheel om heel zuinig op te zijn.

Maar we doen er pas echt toe, als we het leiderschap en de wijsheid in de samenleving in beweging kunnen brengen om samen met ons te werken aan een stabiele en veilige samenleving. Een samenleving waarin iedereen zijn weg kan vinden, iedereen zich thuis voelt, met elkaar de verbinding wordt opgezocht en we samenwerken aan een prachtig mooi en veilig Woudenberg. Nu en in de toekomst!

Ik kijk in ieder geval uit naar een mooi jaar met nog meer mooie ontmoetingen. In een gemeente waar iedereen welkom is, van welke geaardheid, religie, cultuur of achtergrond dan ook. Een jaar met een raad, college en ambtelijke organisatie  die hard en vol passie werken aan een sterk Woudenberg. Samen met u, vrijwilligers, mantelzorgers, ouderen en jongeren.

Ik zie het nieuwe jaar met vertrouwen tegemoet. En ik hoop u ook.
Ik wens u allen een jaar toe met veel lichtpunten, met warmte en verbinding en dat alles in goede gezondheid. 

Dan gaan we nu over tot het uitreiken van de Zilver Speld.
Isis, Elsa en mama Olga mag ik jullie vragen om naar voren te komen.

Isis en Elsa onlangs ben ik, samen met wethouder Van de Graaf, bij jullie thuis geweest. Jullie hebben mij een brief gestuurd en vertelde hierin over jullie thuissituatie. En deze is niet makkelijk. Omdat er weinig oog is voor jonge kinderen die mantelzorger zijn, hebben jullie mij geschreven. Want jullie willen hier graag verandering in aanbrengen. Hoe dapper dat jullie dit hebben gedaan. Hierdoor staan jullie vanavond voor al deze mensen om jullie verhaal over te brengen en een prachtige Zilver Speld in ontvangst te nemen. Voor wat jullie hebben gedaan en doen en ook voor alle andere kinderen die mantelzorger zijn. Jullie zijn een soort voorbeeld.

Jullie vader is ziek en de afgelopen twee jaar hebben jullie met elkaar voor hem gezorgd. Maar naast het zorgen voor papa hebben jullie zelf ook zorgen om dingen. En dat is soms best wel lastig.

Maar het zorgen gaat en ging jullie goed af. Zo vertelde jullie dat je medicijnen pakte voor papa als hij boven in bed lag. Of zijn telefoon gingen brengen naar boven. Allemaal klusjes om papa, en ook een beetje mama, te helpen.

En Isis jij vertelde ook dat spelen met vriendjes of vriendinnetjes bij jullie thuis niet kan. Dit is te veel voor papa en dat jullie daarom vaak bij andere kinderen spelen. En je begrijpt het heel goed, maar jammer vind je het wel.

En Elsa jij vertelde dat papa een keer stiekem met infuus en al naar buiten kwam toen hij in het ziekenhuis lag. Hij had aan de dokters verteld dat hij ging wandelen. Op grote afstand konden jullie toen buiten met hem praten. Wat was dat fijn he!?

Papa en mama zijn trots op jullie en dit alles heeft er ook voor gezorgd dat jullie nog hechter zijn geworden als gezin. Gelukkig gaat het met papa beter, hij werkt zelfs weer een beetje. En we kunnen alleen maar hopen dat 2023 een gelukkig jaar voor jullie wordt. Met een papa die steeds meer opkrabbelt en jullie weer zoveel mogelijk als ‘normaal’ gezin kunnen functioneren.

Veel mensen hebben vast jullie verhaal gelezen in de krant. Het is geen geheimpje meer. Fijn dat jullie de aandacht krijgen die jullie verdienen. Tenslotte is jullie wens dat alle jonge mantelzorgers gezien worden! En ik kan jullie vertellen dat jullie door deze actie op de goede weg zijn!

Jullie zijn trots op de Zilveren Speld en jullie hopen dat andere mantelzorgers wat aan jullie verhaal hebben. Nou dat hebben zij wel. Als burgemeester wil ik jullie op het hart drukken om je verhaal te blijven delen, zoals jullie dat nu al zo goed doen. Ik vind het een prachtige afsluiter. Isis en Elsa en mama Olga; als burgemeester kan ik alleen maar heel trots op jullie zijn en petje af voor wat jullie allemaal doen en hebben gedaan voor jullie papa! Dit is een groot applaus waard.

Irene, Sjoukje, Henk, Matthijs en Dick graag vraag ik jullie om namens de stichting Woudenberg voor Oekraïne naar voren te komen.
De afschuwelijke beelden uit de Oekraïne raakten ons allemaal en maakte een enorme beweging van solidariteit los. Die solidariteit was sterk. Zo sterk dat er razendsnel initiatieven ontstonden. Zeker ook in Woudenberg.

Irene jij gaf aan dat jullie een rondje gingen bellen in Woudenberg. En wat bleek, er waren best veel contacten met de Oekraïne in ons dorp. Jullie organiseerden een bijeenkomst. Waarbij kerken, gemeente en leden van serviceclubs aanwezig waren.

Het bleek dat er al initiatieven waren en zo kwam de vraag naar opvang. En zag het platform en waar later de stichting uit voortkwam, het levenslicht. Want er moest snel wat gebeuren, er reed al een bus met vluchtelingen van de grens met Oekraïne van Polen naar Nederland. Jullie deden een oproep voor gastgezinnen en in een mum van tijd gaven tal van inwoners hier gehoor aan. Dat zegt iets over Woudenberg, bijzonder en hartverwarmend!

Elk gastgezin werd bezocht, de ruimte werd bekeken en soms werden mensen zelfs tegen zichzelf in bescherming genomen om het niet te doen. Er werd gekozen voor een proefperiode van vijf weken. En verlengen kon ook. Intussen bleven de aanmeldingen binnenkomen, dus er waren zelfs gastgezinnen achter de hand.

Gastgezinnen kunnen hulp inschakelen van een contactpersoon. Niemand staat er alleen voor. Van tolken tot telefoonkaarten het wordt geregeld. En de gastgezinnen waren en zijn zelf ook actief om spullen te regelen via hun netwerk.

En jullie organiseren overdag ontmoetingen om samen koffie te drinken en wat te eten. Zo kwam er een fiets- en wandelgroep. Afleiding en lekker op pad doet een mens goed en zorgt ook voor verbinding en contact.

Zoals je zelf aangaf Irene en alle bestuursleden met jou, je hebt veel respect voor de gastgezinnen. Dit is meer dan vrijwilligerswerk. Je stelt je huis open. Als stichting proberen jullie te besturen en de gastgezinnen steken hun nek uit. Je vindt het heel bijzonder dat zij dit zo bescheiden en onbaatzuchtig doen. En je gaf ook aan; wij een Zilveren Speld, dan moeten de gastgezinnen deze ook ontvangen. Mooi!

Ook vertelden jullie dat de stichting actief is met de organisatie van hulptransporten. Zo waren er 75 generatoren op weg naar Kyiv. Alweer het vijfde transport dat jullie samen met Renswoude organiseren. Dit om ervoor te zorgen dat mensen in Oekraïne in openbare gebouwen, waar zij samenkomen, zichzelf kunnen opwarmen. Hiervoor werken jullie samen met lokale ondernemers. Wederom een prachtig initiatief!

Al met al; jullie zijn nog niet klaar en blijven je op welke manier dan ook inzetten voor hulp. Tot nu toe hebben jullie met deze inzet het leven van de Oekraïners een stukje beter gemaakt.
Mijn waardering aan jullie is groot. En daarom worden ook jullie vandaag in het zonnetje gezet.

Dan zijn we nu aangekomen bij de gastgezinnen. Zij mogen naar voren komen.
Allereerst; bijzonder veel dank! Dank aan u allen dat u uw hart en huis openstelt dan wel openstelde voor mensen in nood. Vanaf het moment dat de oorlog in Oekraïne uitbrak, was de solidariteit in onze samenleving groot en zijn de vluchtelingen met open armen ontvangen. Deze hartelijkheid en solidariteit ervaren wij vandaag de dag nog steeds. Als burgemeester, en ik spreek ook namens het college, ben ik u daar zeer dankbaar voor.

Voor u is dit alles wellicht vanzelfsprekend, uw huis en hart openstellen. En u doet of deed het niet voor de Zilveren Speld. Dat is ook de gedachte achter de speld. Voor mensen die onbaatzuchtig Woudenberg nog mooier maken dan het al was. Heel fijn dat u hier allen aanwezig bent. Uit een gebaar van dankbaarheid en enorme waardering willen wij u vandaag de Zilveren Speld uitreiken.

Want uw inzet is ontroerend en van onschatbare waarde. Ook voor de gastgezinnen die hier vanavond niet aanwezig kunnen zijn. Of de gezinnen die niet aanwezig zijn, omdat zij de Zilveren Speld een mooi gebaar vinden, maar deze met respect afslaan. Wat u allen met elkaar gemeen heeft, is dat u het normaal vond om uw huis en hart open te stellen voor vluchtelingen. Dat u het niet deed voor de Zilveren Speld en dat u de waardering en liefde van de vluchtelingen nog het mooist vindt. Wat de toekomst brengt weet niemand, maar wat we wel weten is dat de families bij u een veilig en fijn onderkomen hebben. In één woord hartverwarmend. Veel dank hiervoor!

Op twee dagen na zit mijn eerste jaar als burgemeester erop. Wat gaat de tijd snel. Als burgemeester zit ik, samen met het college, dicht op de samenleving. En ik gaf al aan dat ik graag dicht bij de mensen sta. Je ziet direct waar je het voor doet. En dat blijkt hoe we hier vanavond met elkaar terugblikken op het afgelopen jaar. Veel mooie momenten, maar ook minder mooie momenten. Maar laten we vooral vooruitkijken en lering trekken uit het verleden.

En als ik kijk naar het afgelopen jaar is verbondenheid iets wat Woudenberg kenmerkt. Oog voor elkaar, elkaar vasthouden als het even tegenzit. Koester dit! Want aandacht voor elkaar is nodig, alleen samen helpen we Woudenberg vooruit. Graag hef ik zo direct het glas met u op een jaar vol inspiratie, nieuwe gezamenlijke kansen en uw eigen voorspoed! Ik dank u allen voor uw aanwezigheid.

Graag wil de burgemeester nog aandacht voor het Oekraïense kookteam voor het maken van de heerlijke hapjes en de Oekraïense zangeressen die voor de muzikale omlijsting van vanavond hebben gezorgd. Prachtig gezongen! Bedankt!